Rust en Duidelijkheid: De Sleutel tot Een Harmonieuze Relatie met je Hond

In de wereld van hondentraining zijn de meningen vaak verdeeld. Tiktok en de socials staan vol met filmpjes met adviezen hoe je een hond moet opvoeden. Vaak vergeet men dat hier een boel knip en plakwerk inzit.... je ziet maar een deel! Moet jij als eerste door de deur om de "baas" te zijn? Moet je een hond die opspringt een knietje geven? En wat als hij op de bank ligt – ondermijnt dat jouw gezag? Al deze vragen draaien vaak om één thema: wie is de leider? Als je goed kijkt naar veel van deze filmpjes zie je stress en of onderdrukking. Maar wat als we het hele idee van "dominantie" loslaten en in plaats daarvan kiezen voor rust en duidelijkheid als basis? Laat je dus niet misleiden, en neem bij een gedragsprobleem altijd persoonlijk contact op, en ga niet dit soort technieken nabootsen. 

Dominantie is achterhaald

Jarenlang werd hondengedrag verklaard vanuit dominantie-theorieën, gebaseerd op waarnemingen van wolven in gevangenschap. Het idee was dat honden voortdurend proberen op te klimmen in rang en dat jij ze telkens opnieuw moet laten zien wie de leider is – vaak door fysiek ingrijpen of het afdwingen van hiërarchie.

De wetenschap heeft dit beeld inmiddels sterk genuanceerd. Onderzoek, onder andere door gedragsbioloog David Mech, toont aan dat wolven in het wild helemaal niet leven volgens een constante strijd om macht, maar eerder in een familie-achtige structuur. Het “alfa”-concept blijkt dus misleidend – en daarmee ook de manier waarop veel mensen met hun hond omgaan.

Eerst door de deur: wie leidt hier eigenlijk?

Neem de veelgehoorde regel dat jij altijd als eerste door de deur moet gaan. Veel hondentrainers stellen inmiddels dat dit niet gaat over dominantie, maar over veiligheid, structuur en training. Als je hond bijvoorbeeld als een raket de straat op schiet, is het logisch om hem te leren wachten aan de deur. Niet omdat jij "de baas" bent, maar omdat je rust en controle wilt behouden – voor zowel je hond als jezelf.

Het is dus niet belangrijk wie er eerst door de deur gaat, maar hoe. Springt je hond opgewonden tegen de deur of rent hij naar buiten zodra de klink beweegt? Dan is dat gedrag dat om begeleiding vraagt. Niet om straf, maar om structuur. Wacht op rust, niet eisen, laat de hond zelf nadenken met welk gedrag de deur open gaat. Je zult verbaast zijn hoe snel een hond dit gaat leren!

Opspringen: een schreeuw om aandacht, geen machtsstrijd

Een ander veelvoorkomend gedrag is opspringen bij begroeting. Veel mensen wordt nog steeds aangeraden om een hond een knietje te geven.  Of een boze foei! of nee! Maar laten we eerlijk zijn: dit lost niets op. Sterker nog, het vergroot de opwinding en onbegrip. De hond leert alleen dat begroeten spannend of zelfs onveilig is – maar weet nog steeds niet wat je wél van hem verwacht.

Wat werkt dan wel?

• Negeer het opspringen: geen oogcontact, geen stem, geen hand. 

• Beloon rust: zodra vier poten de grond raken, komt de aandacht – of een koekje!

• Leer een alternatief: bijvoorbeeld netjes zitten of met een speeltje in de bek begroeten.

• Wees voorspelbaar: altijd dezelfde reactie, zonder frustratie.

Rustig, duidelijk en liefdevol gedrag levert uiteindelijk een veel stabielere en fijnere hond op dan fysiek ingrijpen uit onbegrip of frustratie.

 Mag je hond op de bank?

En dan het bankvraagstuk: als een hond op de bank ligt, neemt hij dan de macht over? Absoluut niet. Honden zoeken comfort, warmte en nabijheid. Als jij liever niet hebt dat je hond op de bank ligt, is dat prima – maar leg die grens dan duidelijk uit op een kalme manier.

Praktische tips:

• Geef je hond een comfortabele eigen plek in dezelfde ruimte.

• Beloon het liggen op zijn mat met een koekje, aai of speeltijd.

• Leer commando’s zoals “op je plek” of “af”.

• Laat hem niet de ene dag wél en de andere dag niet op de bank – dat creëert verwarring.

Je stelt dus grenzen niet om “de baas” te zijn, maar om duidelijkheid te scheppen. En dat maakt je voorspelbaar – precies wat honden nodig hebben.

 De rode draad: Rust en Duidelijkheid

Opvoeden vanuit frustratie, macht of straf leidt zelden tot een ontspannen hond. Honden zijn meesters in het lezen van lichaamstaal en emoties. Als jij rustig en duidelijk bent, zal je hond dat spiegelen. Als jij chaotisch en boos reageert, wordt ook je hond onrustig en onzeker.

Moderne hondentraining draait daarom niet om onderdrukken, maar om begrijpen en begeleiden. Je leert je hond niet wat hij niet mag, maar juist wat hij wél kan doen in lastige situaties.

Tot slot: Geduld en vertrouwen

Het opvoeden van een hond is geen kwestie van “gehoorzaam maken” – het is een samenwerking, gebaseerd op vertrouwen. Elke hond, elk ras en elk individu leert op zijn eigen tempo. En jij, als eigenaar, hebt de kracht om dat leerproces te begeleiden met rust, structuur en liefde.

Dus of je nu de deur uitgaat, thuiskomt, of op de bank zit: wees duidelijk, wees geduldig, en blijf altijd rustig. Daar ligt de échte leiding.

Hebben jullie thuis een hond wat het erg lastig vind om te werken vanuit kalmte en rust? Of vind je het zelf lastig hoe je dit kan leren bij jullie hond?
Neem dan eens contact op, dan kom ik bij jullie thuis, en gaan we daar aan de slag.

Saskia